De lichaamstaal van je baby

De een vindt baby’s nurkse wezens, de andere vindt baby’s geweldig. Baby’s zeggen niets terug, maar toch communiceert je kindje al op zijn eigen manier. Al vanaf de geboorte probeert je kindje op verschillende manieren duidelijk te maken wat hij wil bereiken met zijn gemopper en gehuil. Alhoewel… Als je de kunst niet verstaat je kindje te willen begrijpen dan is het gemopper en gehuil het laatste communicatiemiddel dat je kindje kan gebruiken. Oren dicht!! Of gewoon anticiperen. Bestuur als ouder de bewegingen, de geluiden en blikken van je kind, dan begrijp je sneller wat hij wil zeggen. Dus… een kind hebben, betekent tijd vrijmaken en geduld hebben. (Ik kan je verklappen -want ik zie ze vaker dan eens in de praktijk- ouders hebben niet altijd zo veel geduld of begrijpen hun kindje (nog) niet goed genoeg.)

Waarom huilt mijn baby?

Daar kunnen we een aantal redenen voor opnoemen. Onderstaande lijst is natuurlijk niet perfect aangezien ieder kindje uniek is en een ander gedrag of huiltje kan vertonen.

• Eten! Heeft mijn kindje honger? Een baby groeit met de dag, dus dan heeft ie ook voedingsstoffen nodig.
• Na eten volgt een volle luier. Soms zit jou zelf wel eens een scheet dwars. Toch? 🙂 Is het dan niet dat we wel eens in zit één bil optillen om luchtontsnapping mogelijk te maken? Stiekem wel hè… Dat kan je kindje niet, dus die gaat spartelen of rood aanlopen als het ‘m dwarszit. Kijk even of zijn buikje strak aanvoelt of dat zijn luier al vol zit. of misschien luieruitslag.
• TLC; tender, love and care. Dat heeft ieder nodig, maar je baby des te meer. Een gevoel van huidhonger, troost, warmte. Een baby houdt niet van alleen zijn, want dan schiet het primaire reflex aan ‘ik overleef het niet alleen op de wereld! Help!’
• Je kindje is gewoon moe…
• Moet je kindje een boer laten? “Maar… dat heeft ie 10 minuten geleden al gedaan…” Ja, het kan nog steeds zo zijn dat er zich nog een restant lucht bevindt in de maag. Lucht gaat altijd omhoog, dus het kindje gewoon verticaal houden of op je arm op de buik laten liggen, beide zijn prima.
• Je kindje heeft een drukke dag gehad. Dat betekent dat hij heel veel prikkels moet verwerken. Ook wij worden er chagrijnig van, dus bouw rust in.
• Pijn? Persoonlijk kan ik me voorstellen als je heel veel lucht in je darmen hebt, dat best pijnlijk kan zijn. Een baby kan niet veel daarover zeggen, dan huilt ie maar om ervoor te zorgen dat ie aandacht krijgt.
• Flinke warmte. Daar vindt iedereen wat van. De meesten hebben dan geen marathon, dat is veel te heet. Een baby kan ook moeilijk zijn warmte kwijt. Zeker als het in de wieg ligt. Zelf legde ik altijd een kruik met koud water in de wandelwagen op enige afstand van de baby. Soort van airco.
• Misschien te koud?
• Hij is ziek. Vaak huilt je baby als hij ziek is anders dan je van hem gewend bent.

Hoe ziet dat eruit, die nonverbale communicatie van mijn baby?

Hieronder volgen een aantal videofragmenten waar je kunt zien hoe diverse baby’s reageren en op welke prikkel. Nogmaals, ieder kindje reageert anders, maar toch zal je je wellicht herkennen in het gedrag van het gefilmde kindje.

• • Het lijkt alsof dit baby’tje wakker is. Later sluit het weer zijn oogjes. Deze baby ligt met open ogen te slapen. Rustig laten liggen en verder laten slapen dus! Bij minuut 4 zie je dat de moeder haar stemt wat verheft waardoor het kindje wakker schrikt. De ogen gaan wijd open, kijkt verwonderd om zich heen: ‘Wat gebeeeurt er?’ Gelukkig valt ze weer in slaap en je ziet ook dat het kindje niet reageert op de vingers die naar de open ogen worden gebracht. Het dreigreflex is niet actief, omdat de open ogen niet actief zijn.
    
  • Pasgeboren wakkere baby zoekt met zijn mondje. Dankzij het zoekreflex -prikkeling op zijn wang door het kleedje- denkt hij dat het kleedje de borst is. Hij is op zoek naar eten.
    Duidelijk, maar subtiele hongersignalen!
    
  • De baby perst wat, steunt, brengt zijn vingers naar de mond. Of toont deze baby hongersignalen omdat hij moe is?
    

• Persoonlijk ben ik geen voorstander van een baby-gym. Waarom niet? Al die kleuren… Het kindje weet al niet waarnaar hij moet kijken. Ook alle geluidjes zijn daarbij intens. Deze werken te prikkelend en houden je kind te lang wakker. Je kindje kan zelf niet kiezen om rust op te zoeken. Wil je de keuze overlaten aan je kindje? Zorg dan dat je aan één zijde wat speeltjes neerlegt en aan de andere kant niets. Zo heeft je kindje de keuze zijn hoofdje te draaien naar de zijde die hij wilt. Draait hij naar de lege kant, dan zou hij wel eens moe kunnen zijn.
  
• Deze baby ligt rustig te slapen, stuipt wat. Hij heeft een nachtmerrie en schreeuwt terwijl hij slaapt. De baby bevindt zich in een lichte slaapfase. Hij droomt, huilt en slaapt verder. Later zie je dat hij gewoon weer rustig en tevreden wakker is. Niets aan de hand dus. Bij dergelijke schreeuwtjes: rustig verder laten slapen!
  
• Een 2 weken oude baby vecht tegen de slaap. In het begin van het filmpje zie je slaperige oogjes. De oogbollen draaien wat weg. Je zou denken dat deze baby wakker wordt, maar hij slaapt nog steeds. De baby laat de eerste slaapfase -de indifferente slaapfase- zien. Je ziet ook een grimas op het gezicht. Volwassenen vertonen een ongeveer 80% diepe slaap en een 20% lichte slaap. Baby’s die op tijd geboren worden, hebben een verhouding van 50% om 50%. Eén volwassen slaapcyclus (van diepe en lichte slaap) duurt in totaal ongeveer 90 minuten. Bij een pasgeborene  duurt dat ongeveer 47 minuten en bij baby’s van 3-8 maanden ongeveer 50 minuten.
• Roxanne word wakker. En dan wilt ze wel wat eten. De vingers gaan richting de mond en het hoofdje zoekt: waar is de borst?
  
• D. begint al onrustig. Voordat dit huilen plaatsvond, had D. waarschijnlijk al wat signalen laten zien. D. wordt aan zijn lot overgelaten, dat zie je aan zijn desperate blik. Filmen vindt de ouder in dit geval belangrijker. Het is zeker ook leuk om je baby te filmen, maar laten huilen is niet oké. Aan dit huilen is iets vooraf gegaan. Waarschijnlijk is D. overprikkeld. Het wordt dan moeilijker om hem op bed te leggen.
  
• D. is moe. Hij begint direct in zijn ogen te wrijven. Het signaal wordt direct door moeder bevestigt. Hij jengelt daarna (e-he e-he), staart, stopt zijn handjes in zijn mond, wordt actief, en draait weg. Een baby kan niet in woorden uitdrukken: ‘Breng mij naar bed’. Signaleer deze slaapsignalen, leg hem op bed, anders is hij te moe om nog te kunnen  ontspannen in zijn bed waardoor hij niet meer in slaap valt. Dit zijn de kindjes die dan in bed zullen gaan huilen.
  
• “Eline is een beetje moe…. ?” Deze baby wrijft in haar ogen, is overduidelijk moe. Papa vertelt dat ook, maar negeert wel de signalen. Als je een kindje wilt die redelijk overprikkeld geraakt en dan niet meer wilt slapen, dan zal je de slaapsignalen moeten negeren. Mijn advies: doe maar niet! Een rustig tevreden kind is zo veel malen leuker 🙂
  
• Oliver toont de volgende nonverbale communicatie: zoekgedrag met hoofdje en maaiende handjes, tongbewegingen en huilen. Oliver heeft honger!
  
• Dit is baby Lucas. Hij zoekt om zich heen waar de borst is. Hij heeft honger.
  
• Zijn oogjes vallen langzaam dicht. Hij gaapt, zijn aandacht wordt nog opgeëist door moeder, lacht nog even, maar wil het liefst gaan slapen.
  
• Deze pasgeboren baby wordt net wakker. Hij gaapt even en opent dan rustig zijn ogen. Heerlijk! 🙂
  
• De indifferente slaap is – naast de NREM (non-rapid eye movement) en REM (rapid eye movement) – de derde slaapstructuur die alleen bij baby’s in de eerste drie maanden voorkomt. De indifferente slaap vormt soms wel 50% van de totale slaap! Deze baby ligt rustig in bed met zijn oogjes open en soms een grimas of engelenlach op zijn gezicht. Kijk even wat langer dan gebruikelijk als je gezien hebt dat je baby de oogjes even opent, dat wil niet zeggen dat hij dan ook wakker is. Laat hem lekker doorslapen.
  
• Een spartelende baby, met vele onwillekeurige bewegingen en signalen: “Ik. Wil. Lekker. Slapen.”
  
• Baby’tje wordt net wakker. Super relaxed, even kijken waar het ook alweer is. Helemaal zen.
  
• Baby van een half uur oud met volop zoekgedrag. Het kindje maalt met zijn tong en probeert met de vingers de tepel te vinden. Af en toe raakt ie zijn eigen wang aan en zie je een zoekreflex geactiveerd worden. Hij hapt naar zijn vingers. Goed moment het kindje borstvoeding te geven!
  
• Deze baby van twee weken oud heeft zijn ogen reeds dicht. Hij huilt in zijn slaap. Rustig laten liggen, even controleren wat er aan de hand is, et voila; hij gaat weer verder slapen.
  
• Deze baby zal na enige tellen in bed gelegd te hebben, diep in slaap tuimelen. De baby geeuwt ontzettend diep, zijn lichaam doet daaraan helemaal mee: bewegingen die ongecontroleerd verlopen, het gapen, de oogjes toe, jengelend, weer gapen en ‘kraakgeluidjes’.
  
• De lichte slaap of de droomslaap wordt ook wel de REM-slaap genoemd. De slaap van je baby begint met een lichte slaapfase. Dat kan je zien aan zijn oogbewegingen en soms een grimas of zogenaamde engelenlach.
  
• Deze baby kijkt naar zijn mobile, kan zijn aandacht niet lang vasthouden, draait zijn hoofdje weg en gaapt. Van vermoeidheid kan je baby toch hongersignalen laten zien zoals het sabbelen op zijn handjes. Leg je baby weg om te slapen.